Afscheid pastoor Tonnie van Steen

foto: Ton van de Meulenhof

foto: Ton van de Meulenhof

12 februari ruim 101 jaar gele­den geboren. In 1986 op 69-jarige leef­tijd door de bis­schop benoemd tot pastoor van de Antonius van Padua-pa­ro­chie te Heus­den.

In het evan­ge­lie van vandaag geeft Jezus ons een opdracht mee. Jezus stuurt ons op pad om, zowel binnen als buiten onze geloofs­ge­meen­schap, over zijn idealen te blijven praten. Precies zoals onze overle­den Pastoor Tonnie van Steen ons ook steeds voorge­hou­den heeft. En hoewel het Evan­ge­lie, een verhaal is van lang gele­den, is de bood­schap nog steeds actueel. We moeten ons actief opstellen om onze pa­ro­chie­ge­meen­schap en kerk in stand te hou­den. Pries­ters alleen kunnen dit niet heeft Tonnie gezegd. Voor­gaan in diensten is ook een taak die jullie serieus moeten nemen.

Maar na­tuur­lijk hebben we daarvoor ook de soli­da­ri­teit van de mensen binnen de geloofs­ge­meen­schap zelf nodig. Willen we de kerk in ons mid­den hou­den dan moeten wij in Heus­den ons verplicht voelen om op welke wijze dan ook blijk van onze be­trok­ken­heid bij de pa­ro­chie vorm te geven. Daar­naast zullen wij als loca­tieraad samen met het pa­ro­chie­bestuur ini­tia­tie­ven moeten blijven nemen om mensen in Heus­den en daar­bui­ten iets te bie­den. Iets wat hun aanspreekt. Te denken valt aan het Passion ini­tia­tief welke het afgelopen jaar weer drie keer een kerk met 400 mensen bij elkaar bracht in een gelovig samen­zijn. We zullen aan meer ini­tia­tie­ven moeten denken die mensen aanspreken. We hopen dit waar te kunnen maken en hopen dat u ons daarbij de nodige steun geeft.

In deze afscheids­vie­ring van onze pastoor past het echter om vooral over hem te praten en met name zijn tijd in Heus­den? Hij voelde zich er, op en top, thuis. Hij voelde zich vrij en trof 30 jaar gele­den een pa­ro­chie­ge­meen­schap aan die met hem mee wilde gaan. Hij verzamelde samen met het toen­ma­lige Heus­dense pa­ro­chie­bestuur een groep mensen om zich heen die er met hem de sch­ou­ders onder wilde zetten. Hij begon al meteen met voor te stellen dat leken zich moesten scholen op het gebied van pa­ro­chie­werk. Toerus­ting voor de taken vond hij erg be­lang­rijk. Zelfred­zaam­heid was een hoofditem.

Diverse Heus­denaren zijn naar de pas­to­rale school gegaan. Hier wer­den de cursisten voor­be­reid in hun taak om vrij­wil­li­gers te helpen in het doen van hun vrij­wil­li­gers­werk voor de pa­ro­chie. Naast die vor­ming van het kader, wer­den ook regel­ma­tig groepen vrij­wil­li­gers zelf extra toe­gerust zodat ze hun vrij­wil­li­gers­werk beter kon­den doen.

De eerste 20 jaren van zijn pastoor­schap in Heus­den leefde hij volle­dig zelf­stan­dig. Hij gebruikte zijn auto, zijn fiets. Hij ging op huis- en zieken­be­zoek daar waar hij kon. Grotere afstan­den fietsen was geen probleem voor hem. Ik zie hem nog fietsen met zijn zonneklep op of het nu zomer of winter was. Voor eten viel hij in die jaren terug op het missiehuis in Deurne. In zijn pastorie bleef alles bij het oude. Andere vloer­bedek­king of gordijnen vond hij allemaal niet nodig te veel rompslomp. Laat staan andere meubels. Toen hij een nieuw brilmontuur nodig had ging hij bij Een Aarde een nieuw montuur kopen en de opticien maar tobben om de glazen erin te krijgen. Volle­dig in de geest van het thema van deze afscheids­vie­ring ‘Dienst­baar­heid in Eenvoud’. Met enige regelmaat trok hij ook bij Jonosh de deur open om daar met de jon­ge­ren iets te drinken en te buurten. Na­tuur­lijk was hij ook betrokken op andere vereni­gingen zeker als die een beroep op hem deden. Het kerk­koor had een speciaal plekje in zijn hart.

Met koor­mu­ziek had hij helemaal iets. Tot twee keer toe heeft hij het ini­tia­tief geno­men om een kin­der­koor opgericht te krijgen. Hij vond het fijn als de koren die er in Heus­den zijn, betrokken wer­den bij Eucha­ris­tie­vie­ringen in de kerk.

In ver­ga­de­ringen, die we maan­de­lijks, had­den was hij zeker de eerste vijfen­twin­tig jaar actief betrokken. Ondertussen zagen we in Heus­den ook de teruggang in kerk­be­zoek van de pa­ro­chi­anen net als overal. Hij ging er niet licht­zin­nig mee om en was ook wel bezorgd. Daartegen­over zorgde hij dat hij elke ver­ga­de­ring een ope­ning voorlas met een sti­mu­lerende tekst. Waar wij als zijn maten weer moed uit kon­den putten.

Hij voelde zich gelukkig op de pastorie in Heus­den. Was blij dat Jo en Martien Manders ook daar woonde. Daar had hij veel plezier van. Hij gaf alles wat hij bezat weg. Daar­naast was hij diep­ge­lo­vig, en al zijn han­de­len is daarop afgestemd geweest. Jezus Christus was zijn grote voor­beeld. Hij gebruikte zoveel moge­lijk Jezus ‘s naam. De mensen vlak om hem heen zijn eenstemmig over zijn gelo­vi­ge voor­beeld­func­tie, in hoe te leven in dienst­baar­heid voor anderen. Daar­naast kan niet onvermeld blijven dat hij ook regel­ma­tig rebelse trekjes had ten overstaan van, zoals hij dat noemde, de ceremonia­rissen in de katho­lie­ke wereld. Of de opmer­king: “den Bosch is ver weg; we doen het zo”.

Het is voor jou Tonnie, maar zeker ook voor ons allen dan ook zwaar geweest te moeten erkennen dat het men­se­lijker­wijs ge­spro­ken beter was om jou rust te gunnen. De kwalen en kwaaltjes die je kreeg wer­den alleen maar erger en rust was de enige oplos­sing om je op een rede­lijke manier voor te berei­den op de weg naar de vol­tooi­ing van jouw dienst­baar leven. Die kwalen en kwaaltjes hebben ervoor gezorgd dat je steeds min­der mobiel werd. Het fietsen ging niet meer. Maar Toon Haasen bracht nog tij­de­lijk een oplos­sing omdat je zijn elektrische fiets mocht gebruiken. Je was heel teleur­ge­steld toen je enkele jaren later te horen kreeg van jouw rector dat je geen auto meer mocht rij­den. Hierdoor werd jouw leef­we­reld kleiner en kleiner. We hebben Leo Lammers toen nog gevraagd of je zijn driewieler fiets mocht proberen. Het is bij proberen ge­ble­ven je kon er jammer genoeg niet mee overweg. De kwaaltjes wer­den kwalen; Truus Maas heeft je jarenlang als man­tel­zor­ger bijgestaan om alle ongemakken het hoofd te bie­den. Tot dat het bericht kwam vanuit jouw pries­terorde dat je naar Tete­ringen moest komen.

Weet dat we met zijn allen vin­den dat je vele ver­diensten hebt gehad voor de Heus­dense geloofs­ge­meen­schap. Veel dank zijn we je hier­voor schul­dig die we nogmaals willen onder­stre­pen vandaag. We hebben je op han­den gedragen en we hebben je beloofd, als jouw leven voltooid is, je hier in Heus­den naar jouw laatste rust­plaats te dragen. We vin­den het erg dat we je moeten missen maar fijn dat je bij ons blijft. Je bent tenslotte van de pastoors die we in Heus­den gehad hebben degene die de meeste dienst­ja­ren heeft meer dan 30 jaar. Dat heeft niet een van jouw voor­gan­gers gehaald.

Namens alle pa­ro­chi­anen, dankjewel Pastoor van Steen.

Hans Wasmus van lokale omroep SIRIS maakte on­der­staan­de fotoreportage.