link naar de RSS Feed van de laatste nieuwsberichten meld deze pagina op Twitter meld deze pagina op Facebook

Kerstboodschap Mgr. De Korte

gepubliceerd: dinsdag, 20 december 2016
foto: Wim Koopman
Kerstboodschap Mgr. De Korte

Maan­dag­avond, na afloop van het Van Lanschot-kerst­con­cert in de ka­the­draal in Den Bosch, heeft Mgr. de Korte zijn kerst­bood­schap uit­ge­spro­ken.

Den Bosch, 19 de­cem­ber 2016

kerst­bood­schap 2016

Elkaar vast­hou­den in een tijd van war­ring

Enkele weken gele­den opende onze koningin de Jheronimus Academy of Data Science. Daar­mee is ook de stad ’s-Hertogen­bosch opgestoomd in de acade­mische vaart der volkeren.

Het data-instituut doet onder­zoek naar de moge­lijk­he­den van 'big data' maar ook naar morele impli­ca­ties van de enorme toename van gegevens. Tijdens de pre­sen­ta­ties, voor­af­gaande aan de ope­ning van het instituut, kregen de gasten boeiende voor­beel­den van prak­tische toepas­singen.

De laatste decennia is door de digitale revolutie het aantal beschik­ba­re gegevens enorm toe­ge­no­men. Een en ander betekent in theorie dat beslis­singen door artsen, bankiers, bedrijven en be­stuur­ders met veel grotere precisie geno­men kunnen wor­den.

Al nadenkend over deze stand van zaken stuit ik echter op een paradox. In de pers horen wij steeds vaker over fact-free dis­cus­sies onder onze politici. Terwijl er steeds meer gegevens be­schik­baar zijn, geeft menig politicus er de voor­keur aan om niet op basis van feiten maar primair op basis van gevoelens en emoties te spreken. Het gaat niet om wat waar is maar om wat waar voelt.

Ik kan mij her­in­ne­ren dat, tij­dens de Ameri­kaanse presi­dentsverkie­zingen, de meeste uit­spra­ken van de hui­dige presi­dent-elect over econo­mische thema’s door economen als deels of volle­dig onwaar wer­den ontmaskerd. Opnieuw wordt dui­de­lijk dat data altijd moeten wor­den ge­ïnter­pre­teerd en dat ook altijd belangen een rol spelen.

Veel om dank­baar voor te zijn

Recent had één van onze dag­bla­den een ver­slag van een boeiend gesprek met de Zweedse onder­zoe­ker Johan Norberg over zijn nieuwste boek Voor­uit­gang geplaatst. In dat boek geeft Norberg met een veel­heid van data aan hoe het leven van gene­ra­tie op gene­ra­tie steeds beter is gewor­den. Het gaat goed met de wereld als het gaat om armoede­be­strij­ding, levensver­wach­ting en onder­wijs.

We­reld­wijd vallen steeds min­der mensen in de cate­go­rie 'extreem arm' blijkt uit onder­zoek van de Wereld­bank. In 1970 was 29 procent van de wereldbe­vol­king ondervoed, nu is dat 11 procent. Wereld­bur­gers die in 1960 wer­den geboren, stierven gemiddeld op hun 52ste. Nu haalt de ge­mid­del­de wereld­bur­ger zijn 70ste ver­jaar­dag.

In ons eigen land steeg de levensver­wach­ting in een halve eeuw van 73 naar 81. Neder­land heeft een van de beste zorgstelsels kon­den wij recent nog lezen en qua onder­wijs staat ons goede vaderland hoog op allerlei lijstjes. His­to­risch gezien kunnen wij stellen dat Neder­land een goed land is om te leven.

Wij hebben een hoog wel­vaarts­ni­veau. Wij hoeven niet bang te zijn dat plot­se­ling een politiebusje voor ons huis stopt en ons zon­der dui­de­lijke reden meeneemt. Wij hebben een in­druk­wek­kende Grondwet met een veel­heid aan vrij­he­den, een vrije pers en een onaf­han­ke­lijke recht­spraak. Kortom er zijn veel data waar wij dank­baar voor kunnen zijn.

Ondanks al deze mate­rië­le en immate­rië­le verworven­he­den is de bele­ving van de toestand van ons land bij veel Neder­lan­ders een andere. Sociologen spreken over ons land als 'steenrijk en doodsbang'. Onder een aanzien­lijk deel van de bevol­king leeft een sterk gevoel van onbehagen. Niet weinig mensen hebben gevoelens van angst en onzeker­heid.

Tijd van onbehagen

Voor een deel is dat het gevolg van de westerse nieuws­voor­zie­ning. Goed nieuws is saai nieuws. Meer in het alge­meen kan men zeggen dat het goede fluistert en het kwade schreeuwt. Wat dat betreft citeer ik graag paus Fran­cis­cus: één vallende boom maakt meer lawaai dan een heel bos dat groeit. In onze media wor­den de problemen uitvergroot en alles wat goed gaat blijft op de ach­ter­grond. Wie naar het Jour­naal kijkt, kan na afloop de indruk krijgen dat onze wereld een grote puinhoop vormt, maar dat is na­tuur­lijk niet waar. Er gaat veel meer goed dan fout in onze wereld.

Toch wil ik niet beweren dat de hui­dige gevoelens van onbehagen in onze samen­le­ving fact-free zou­den zijn. Er is sprake van een cumulatie van problemen die veel mensen terecht bezorgd maken.

De versnelde globalise­ring van de laatste decennia heeft velen onzeker gemaakt. Er zijn steeds dui­de­lijker win­naars en verliezers van die globalise­ring. Mensen horen over de uitwassen van het we­reld­wijde kapitalisme zoals hoge bonussen en belas­tingontwij­king. Maar tege­lijker­tijd vrezen zij voor hun eigen baan of die van hun kin­de­ren en klein­kin­de­ren. De bestaanszeker­heid van steeds meer land­ge­no­ten staat onder druk.

Ons poli­tieke land­schap versplintert snel. Veel mensen maken zich daar zorgen over. Terwijl er grote uit­dagingen zijn, dreigt, door de versplinte­ring, de slag­kracht van de rege­ring -na de verkie­zingen van maart volgend jaar- beperkt te zullen zijn.

Velen van ons maken zich ook zorgen over de ver­vuiling van het milieu en de ver­an­de­ring van het klimaat. Paus Fran­cis­cus roept ons in zijn in­druk­wek­kende sociale en­cy­cliek Laudato Si op om Moeder Aarde te be­scher­men. Juist nu staan wij voor de uit­daging om ons rent­mees­ter­schap ook echt waar te maken.

Veel onbehagen wordt ook opge­roe­pen door een vaag gevoel van onvei­lig­heid, met name door de aan­slagen door moslimter­ro­ris­ten. Zij pogen met hun zin­loze geweld tegen bur­gers onze samen­le­ving te desta­bi­li­se­ren en spelen zo onfrisse krachten in onze eigen samen­le­ving in de kaart.

Niet in de laatste plaats wordt de angst en het onbehagen van mensen gevoed door een levensbeschouwe­lijke crisis. Door de ont­ker­ke­lij­king en ontkers­te­ning van de laatste decennia hebben veel tijd­ge­no­ten geen vast fun­dament meer. In een tijd van snelle transitie hebben zij niet de moge­lijk­heid om terug te vallen op een stabiel Godsver­trouwen.

Alle zorgen en problemen zorgen in onze samen­le­ving voor een verhar­ding van ver­hou­dingen en helaas ook voor de opkomst van gif­tig populisme. Giftig omdat het mensen uit elkaar speelt; het ver­trouwen in onze kwets­ba­re rechts­staat ondermijnt en vooral hard, grof en zon­der enige nuance roeptoetert zon­der concrete oplos­singen te bie­den.

Hoe te rea­geren?

Welke reactie is op deze ont­wik­ke­ling gewenst. Als bis­schop wil ik graag vanuit het katho­liek denken over de goede en recht­vaar­dige samen­le­ving enkele dingen noemen.

Laat verant­woor­de­lijke be­stuur­ders de vragen van populisten serieus nemen want het zijn de vragen van veel bur­gers van ons land. Alleen verdienen die vragen een beter ant­woord dan in populis­tische kring wordt gegeven. De gevoelde bedrei­ging van de bestaanszeker­heid vraagt om een ant­woord. Ons rijke Neder­land moet toch in staat zijn om het bestaan van iedere bur­ger, ook materieel gezien, te borgen.

Laten wij elkaar, als bur­gers van dit goede land, niet uit elkaar laten drijven maar de verbin­ding blijven zoeken. Geen wij en zij denken maar een inclusief denken. Katho­liek denken wil verbin­den en is gericht op ge­meen­schapszin en saam­ho­rig­heid. Na­tuur­lijk zijn er verschillen in visie en zijn er belangenverschillen. Veel dis­cus­sies verzan­den in ruwe taal en scheldpartijen. In plaats van te argumen­te­ren wordt er op de man of vrouw gespeeld. Het re­sul­taat is dat de waar­dig­heid van de naaste met voeten wordt getre­den. Laten we daarom het maat­schap­pe­lijk debat scherp maar ook met onderling respect en wellevend­heid voeren.

De recente beleidsnota voor ons bisdom heeft als titel Samen bouwen in ver­trouwen. Dat is echter niet alleen een opdracht voor het Bossche bisdom maar ook voor onze samen­le­ving.

Een be­lang­rijk aspect daarbij is dat wij onze verant­woor­de­lijk­heid voor het geheel erkennen. Als wij alleen ons eigen­be­lang of deel­be­lang dienen krijgen wij een hele harde maat­schap­pij waar uit­ein­delijk het recht van de sterkste zal winnen. Een recht­vaar­dige samen­le­ving heeft echter oog voor de kwets­ba­ren en voor de vele mensen die dreigen achter te blijven.

Kerst­mis: feest van Gods soli­da­ri­teit

Over enkele dagen vieren wij het kerst­feest. Voor chris­te­nen is Kerst­mis het geboorte­feest van Jezus. Al voor de vie­ring van Sin­ter­klaas wer­den veel etalages in onze stad met kerstspullen versierd. Overal kerstmannen, groen en lichtjes. De mid­den­stand weet het kerst­feest goed te gebruiken om de de­cem­beromzet tot een succes te maken. Vanouds stellen pries­ters en predi­kanten bij deze ont­wik­ke­ling vraag­te­kens. Kerst­mis is toch meer dan goud en glitter; meer dan lekker eten en cadeaus.

Dit ker­ke­lijk protest tegen de greep van de commercie op het kerst­feest ga ik van­avond niet herhalen. Niet alleen omdat ik niet graag als een boze school­mees­ter met een opge­he­ven vin­ger sta te zwaaien maar ook omdat dat protest weinig ef­fec­tief is.

Het is niet zin­vol om als bis­schop met een zuur gezicht te spreken over een verloe­dering van de kerstge­dachte. Mensen, ook gelo­vi­ge mensen, hebben behoefte aan gezellig­heid en geborgen­heid, zeker in de donkere en koude de­cem­ber­maand. Een goede maal­tijd en een goed gekozen cadeau kunnen de on­der­lin­ge ver­bon­den­heid tussen mensen alleen maar dienen.

Maar mis­schien mag ik u wel uit­no­di­gen om niet bij de buiten­kant te blijven staan maar ook te zoeken naar de binnen­kant van het kerst­feest.

Wij vieren met Kerst de komst van de Immanuel: God met ons. God buigt zich in Christus over deze wereld heen. Met Kerst­mis zegt God tot u en mij: mens, ik houd van je. In Christus is de mensen­liefde van onze God ondubbel­zin­nig aan het licht getre­den. In Jezus wil God alles met ons delen, tot onze stervensangst en dood toe. Kerst­mis vormt het feest van Gods soli­da­ri­teit en trouw. Bij Hem zijn wij veilig.

Wij ver­drij­ven in deze tijd de duisternis van de winter­tijd met het licht van lampjes en kaarsen. Onze God verdrijft onze duisternis met het Licht dat Christus is. Ik wens oprecht dat u dat god­de­lijk Licht in uw leven wilt binnenlaten.

Veel onbehagen en boos­heid kunnen dan wor­den getemperd. Geborgen in Gods liefde zijn wij ge­roe­pen om elkaar in deze ver­war­rende tijd vast te hou­den en in ver­bon­den­heid met elkaar te leven; om samen te bouwen in ver­trouwen en onze verant­woor­de­lijk­heid te nemen voor de opbouw van onze geloofs­ge­meen­schappen en samen­le­ving.

Vanuit die over­tui­ging wens ik u een zalig, gezegend kerst­feest.

Mgr. dr. Gerard De Korte
Bis­schop van ’s-Hertogen­bosch






Parochie
Heilige Franciscus 
Kerkstraat 4
5721 GV Asten
(0493) 69 13 15
secretariaat@rkfranciscus.nl
Google Maps
Like ons op FacebookVolg ons op X/TwitterVolg ons op Youtube Deze website is ontworpen en wordt onderhouden door iMoose