Eendracht maakt macht

“Eendracht maakt macht”, luidt het oude Vlaamse motto. Maar laten we eer­lijk zijn: we leven in een ik-cultuur die het gezin kapotmaakt en tege­lijk de “Europese familie” laat worstelen.

Want wat hebben we gedaan? We hebben econo­mische eenwor­ding op de eerste plaats gezet en poli­tieke, culturele en morele een­heid links laten liggen. Re­sul­taat: 27 lidstaten die vooral elkaars concurrent zijn. Dat voedt onvrede, vergroot de kloof tussen arm en rijk en geeft radicaal-rechts een mega­foon. Een tijdlang leek de interne markt ons te verenigen in een groot feest van eigen­be­lang. Maar nu protectionisme weer opkomt en de wereld steeds meer wordt bepaald door bilaterale deals tussen autarkische blokken – China, Rusland, de VS – staat Europa met de mond vol tan­den.

Als het echt moei­lijk wordt, roepen verwende Europeanen al gauw “Daddy Trump!” of “Daddy America!”. En als het nóg moei­lijker wordt, kopen we braaf meer Ameri­kaanse wapens en LNG. Intussen biedt Washington graag tien jaar vei­lig­heids­ga­ran­ties aan Oekraïne – tegen een prijs: een flink stuk van hun gasvel­den en zeldzame aardmetalen. Voor wat hoort wat. En bij verlen­ging komen er gewoon nieuwe voor­waar­den bij. Mocht Taiwan tege­lijk in brand vliegen of Amerika het te druk krijgen op te veel schaakbor­den, dan blijft “de oude vrouw Europa” (zoals ze in Arabische wandelgangen al jaren wordt genoemd) gekne­veld en mach­te­loos achter.

Als economie mensen écht zou verenigen, waarom heeft “het verenigde Europa” dan al der­tig jaar geen gezicht voor Poetin? Hij ziet Europa als macht zon­der ruggengraat en gaat zelf voor patriotisme. Oost Europa verlangt intussen naar erken­ning en sterkere con­ser­va­tieve waar­den. Het westen verkoopt intussen een vier-ouder­sys­teem en waarom geen polygamie? Waar zijn spe­ci­fie­ke punten waar we voor strij­den omwille van de kwets­ba­re? Hoe kunnen we voor­ko­men dat mensen elkaar bestoken met juri­dische pro­ce­dures en de echte wereld­pro­ble­men blijven liggen…

Zolang we geen coherente iden­ti­teit ont­wik­ke­len, geen gedeelde waar­den die we durven uitdragen, zullen we ook econo­misch mak­ke­lijk blijven verliezen. Er is behoefte aan moreel lei­der­schap. In de katho­lieke traditie – en eigen­lijk in alle grote bescha­vingen – werd het won­der van een nieuw leven ooit omringd door vier vol­was­se­nen: twee bio­lo­gische ouders plus een peter en een meter. Geen inge­wik­kelde rechtenbrij, maar een vangnet van liefde, verant­woor­de­lijk­heid en in­spi­ra­tie.

Mis­schien moeten we daar weer mee beginnen. Vier mensen die een kind een gezicht en een toe­komst geven – dat is pas echte een­dracht. En wie weet krijgt Europa dan ein­de­lijk ook weer een gezicht

Pastor Stefan Schevers